Од 1 јануари 2026 година започнува примена на новиот Закон за работно ангажирање на лица за повремени и сезонски работи.
Со него се воведуваат нови правила за угостителството, земјоделството и домашните услуги – од ограничувања на денови и часови, до задолжителна електронска пријава и одјава на секој ангажман.
Законот има за цел да овозможи легално вклучување на лица за краткорочни и сезонски активности во угостителството, земјоделството и домаќинствата, но истовремено воведува голем број административни и евиденциски обврски за работодавачите.
Критички осврт
Иако законот има за цел да ја намали сивата економија и да обезбеди правна сигурност за ангажираните лица, во пракса може да создаде сериозни предизвици за угостителските објекти.
Секое краткотрајно ангажирање на фотограф, аниматор или помошно лице мора да биде придружено со цела административна постапка на пријава и одјава, што го зголемува трошокот и ризикот од казни за формални пропусти.
Ова значи дека дури и најкратките ангажмани носат обврски како да се работи за подолгорочна работа, што може да ги обесхрабри угостителите во користење на оваа законска можност.
Во земјоделството, каде сезонските работници често се ангажираат само по неколку часа или денови за берба, садење или други итни активности, новите правила бараат секој ангажман да биде формално пријавен и одјавен.
Ова создава дополнителен административен и финансиски товар за земјоделците, кои наместо да се фокусираат на самата работа, ќе мора да водат сметка за рокови, електронски системи и казни за задоцнети пријави.
Клучни карактеристики на законот
- Работното ангажирање според овој закон не претставува работен однос според Законот за работни односи.
- Се однесува на повремени и сезонски работи во три сектори: земјоделство, угостителство и домашни услуги.
- Експлицитно се наведуваат и улоги во угостителството: келнери, готвачи, доставувачи, но и фотографи, аниматори и други помошни улоги.
- Работодавачите имаат обврска за електронска пријава и одјава на секое лице преку Агенцијата за вработување, пред да започне со работа.
Ограничувања и времетраење
- Во угостителството едно лице може да биде ангажирано до 120 дена годишно.
- Во земјоделство и рибарство – до 180 дена годишно.
- За повремена работа, максимум 15 дена месечно или 60 дена годишно.
- За сезонска работа, максимум 60 дена годишно за исто лице.
- Работното време може да трае најмногу 12 часа дневно и 48 часа неделно.
Надоместок и оданочување
- Надоместокот се исплаќа по час и не смее да биде понизок од законски утврдената минимална часова основа.
- Работодавачот е должен да пресмета и уплати: данок на личен доход, придонеси за пензиско и инвалидско осигурување и дополнителен придонес за здравствено осигурување.
- Исплатата не го укинува правото на лицето да прима други социјални или пензиски бенефиции што претходно ги стекнало.
Административни и евиденциски обврски
Законот воведува значителни административни оптоварувања: секое лице мора да биде пријавено и одјавено електронски, дури и ако е ангажирано само за неколку часа или за еден настан (пример: детски роденден со ангажиран аниматор или фотограф). Доколку не се изврши навремена одјава, системот го евидентира лицето како да било ангажирано целиот месец, што може да создаде дополнителни финансиски обврски за работодавачот.
Казни и санкции
- За прекршување на обврските, законот предвидува високи глоби:
• Од 150 до 500 евра за физички лица и мали прекршоци.
• Од 1.000 евра за правни лица за сериозни прекршоци (непријавување, неплаќање на обврски).
• До 3.000 евра за средни и големи компании, зависно од тежината на прекршокот.
ПКФ Нова консалтинг,
03.10.2025